{"@context":"https://schema.org","@type":"FAQPage","name":"Cybersecurity FAQ","headline":"Wat is een procesbesturingssysteem? | IBgidsNL","description":"Praktische antwoorden over Cybersecurity voor Nederlandse bedrijven","datePublished":"2025-10-14T09:02:27.146Z","dateModified":"2025-10-14T09:02:27.146Z","keywords":["IBgidsNL","cybersecurity","Nederland"],"about":{"@type":"Thing","name":"Concept"},"mainEntity":[{"@type":"Question","name":"Wat is een procesbesturingssysteem?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Een procesbesturingssysteem is een overkoepelende term voor systemen die fysieke processen in industriële omgevingen aansturen, zoals SCADA, DCS en PLC’s. Deze industriële controlesystemen (ICS) regelen bijvoorbeeld het openen van sluizen, het uitschakelen van windmolens of het automatiseren van productieprocessen."}},{"@type":"Question","name":"Hoe functioneert een procesbesturingssysteem?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Een procesbesturingssysteem bestaat uit hardware en software die samen real-time controle bieden over industriële processen. Sensoren verzamelen gegevens uit het veld, die via controllers (zoals PLC’s) worden verwerkt en doorgestuurd naar centrale systemen zoals SCADA of DCS. Operators kunnen via een gebruikersinterface (HMI) processen monitoren en bijsturen. De systemen communiceren vaak via industriële netwerken (bijvoorbeeld Modbus, Profibus of Ethernet/IP) en zijn ontworpen voor hoge betrouwbaarheid en beschikbaarheid. In Nederland worden procesbesturingssystemen veel toegepast in de watersector, energiecentrales, chemische fabrieken en de maakindustrie."}},{"@type":"Question","name":"Wat zijn de belangrijkste kenmerken en verschillen van procesbesturingssystemen?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Er zijn verschillende typen procesbesturingssystemen, elk met specifieke kenmerken. SCADA-systemen (Supervisory Control and Data Acquisition) zijn gericht op centrale monitoring en besturing over grote geografische gebieden, bijvoorbeeld in de drinkwatersector. DCS’s (Distributed Control Systems) zijn ontworpen voor complexe, grootschalige processen binnen één locatie, zoals raffinaderijen. PLC’s (Programmable Logic Controllers) zijn flexibele, robuuste controllers voor lokale automatiseringstaken, vaak in de maakindustrie. Het belangrijkste verschil zit in schaal, complexiteit en de mate van centralisatie. ICS is de verzamelnaam voor deze systemen en benadrukt hun rol in kritieke infrastructuren."}},{"@type":"Question","name":"Wat zijn de kosten en prijsstructuur van procesbesturingssystemen?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"De kosten van procesbesturingssystemen variëren sterk afhankelijk van de omvang, complexiteit en sector. Voor een middelgrote Nederlandse waterzuivering kan een basis-PLC-systeem enkele tienduizenden euro’s kosten, terwijl een volledig DCS of SCADA-systeem voor een energiecentrale kan oplopen tot enkele miljoenen euro’s. De prijsstructuur omvat licentiekosten voor software, hardware-investeringen, implementatie, integratie met bestaande systemen, onderhoud en periodieke updates. Nederlandse leveranciers bieden vaak maatwerkoplossingen met servicecontracten, waarbij ook cybersecuritymaatregelen en compliance met NIS2 en Wbni zijn inbegrepen."}},{"@type":"Question","name":"Wat zijn de implementatie-eisen van procesbesturingssystemen?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Voor de implementatie van een procesbesturingssysteem zijn stabiele netwerkinfrastructuur, compatibele hardware (zoals PLC’s, sensoren en actuatoren) en betrouwbare stroomvoorziening essentieel. Daarnaast moeten systemen voldoen aan Nederlandse en Europese cybersecurity-eisen, zoals segmentatie van OT- en IT-netwerken, toegangscontrole en logging. Integratie met bestaande bedrijfsprocessen en legacy-systemen vereist vaak specialistische kennis. In sectoren als waterbeheer en energie gelden extra eisen vanuit de Wbni en NIS2, zoals verplichte risicoanalyses en incidentresponsprocedures."}},{"@type":"Question","name":"Hoe selecteer je de optimale aanbieder van procesbesturingssystemen?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Bij het selecteren van een aanbieder is het belangrijk te letten op ervaring in de relevante sector (zoals water, energie of industrie), bewezen integratie met bestaande systemen, ondersteuning voor cybersecurity en compliance, en de beschikbaarheid van lokale support. Vraag naar referentieprojecten in Nederland en controleer of de leverancier gecertificeerd is voor relevante normen zoals ISO 27001 of IEC 62443. Let ook op de flexibiliteit van het systeem, schaalbaarheid en de mogelijkheid tot koppeling met moderne cloud- of IoT-oplossingen."}},{"@type":"Question","name":"Wat houdt de implementatie en ondersteuning in bij procesbesturingssystemen?","acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"Via IBgidsNL vind je gespecialiseerde partners voor procesbesturingssystemen die je begeleiden van ontwerp tot implementatie en onderhoud. Onze experts zorgen voor een veilige, toekomstbestendige integratie van SCADA, DCS en PLC’s in jouw organisatie en bieden ondersteuning bij cybersecurity, compliance en 24/7 incident response. Neem contact op met IBgidsNL voor een vrijblijvende intake en ontdek welke oplossingen het beste passen bij jouw industriële processen."}}],"publisher":{"@type":"Organization","name":"IBgidsNL","url":"https://www.ibgids.nl","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https://assets.softr-files.com/applications/50eb5195-9454-4c8e-8af8-cc41f5306327/assets/534bf3ee-2f0c-438d-bae5-6deec2a33efc.webp"}}}
Een procesbesturingssysteem is een overkoepelende term voor systemen die fysieke processen in industriële omgevingen aansturen, zoals SCADA, DCS en PLC’s. Deze industriële controlesystemen (ICS) regelen bijvoorbeeld het openen van sluizen, het uitschakelen van windmolens of het automatiseren van productieprocessen.
Een procesbesturingssysteem bestaat uit hardware en software die samen real-time controle bieden over industriële processen. Sensoren verzamelen gegevens uit het veld, die via controllers (zoals PLC’s) worden verwerkt en doorgestuurd naar centrale systemen zoals SCADA of DCS. Operators kunnen via een gebruikersinterface (HMI) processen monitoren en bijsturen. De systemen communiceren vaak via industriële netwerken (bijvoorbeeld Modbus, Profibus of Ethernet/IP) en zijn ontworpen voor hoge betrouwbaarheid en beschikbaarheid. In Nederland worden procesbesturingssystemen veel toegepast in de watersector, energiecentrales, chemische fabrieken en de maakindustrie.
Er zijn verschillende typen procesbesturingssystemen, elk met specifieke kenmerken. SCADA-systemen (Supervisory Control and Data Acquisition) zijn gericht op centrale monitoring en besturing over grote geografische gebieden, bijvoorbeeld in de drinkwatersector. DCS’s (Distributed Control Systems) zijn ontworpen voor complexe, grootschalige processen binnen één locatie, zoals raffinaderijen. PLC’s (Programmable Logic Controllers) zijn flexibele, robuuste controllers voor lokale automatiseringstaken, vaak in de maakindustrie. Het belangrijkste verschil zit in schaal, complexiteit en de mate van centralisatie. ICS is de verzamelnaam voor deze systemen en benadrukt hun rol in kritieke infrastructuren.
De kosten van procesbesturingssystemen variëren sterk afhankelijk van de omvang, complexiteit en sector. Voor een middelgrote Nederlandse waterzuivering kan een basis-PLC-systeem enkele tienduizenden euro’s kosten, terwijl een volledig DCS of SCADA-systeem voor een energiecentrale kan oplopen tot enkele miljoenen euro’s. De prijsstructuur omvat licentiekosten voor software, hardware-investeringen, implementatie, integratie met bestaande systemen, onderhoud en periodieke updates. Nederlandse leveranciers bieden vaak maatwerkoplossingen met servicecontracten, waarbij ook cybersecuritymaatregelen en compliance met NIS2 en Wbni zijn inbegrepen.
Voor de implementatie van een procesbesturingssysteem zijn stabiele netwerkinfrastructuur, compatibele hardware (zoals PLC’s, sensoren en actuatoren) en betrouwbare stroomvoorziening essentieel. Daarnaast moeten systemen voldoen aan Nederlandse en Europese cybersecurity-eisen, zoals segmentatie van OT- en IT-netwerken, toegangscontrole en logging. Integratie met bestaande bedrijfsprocessen en legacy-systemen vereist vaak specialistische kennis. In sectoren als waterbeheer en energie gelden extra eisen vanuit de Wbni en NIS2, zoals verplichte risicoanalyses en incidentresponsprocedures.
Bij het selecteren van een aanbieder is het belangrijk te letten op ervaring in de relevante sector (zoals water, energie of industrie), bewezen integratie met bestaande systemen, ondersteuning voor cybersecurity en compliance, en de beschikbaarheid van lokale support. Vraag naar referentieprojecten in Nederland en controleer of de leverancier gecertificeerd is voor relevante normen zoals ISO 27001 of IEC 62443. Let ook op de flexibiliteit van het systeem, schaalbaarheid en de mogelijkheid tot koppeling met moderne cloud- of IoT-oplossingen.
Via IBgidsNL vind je gespecialiseerde partners voor procesbesturingssystemen die je begeleiden van ontwerp tot implementatie en onderhoud. Onze experts zorgen voor een veilige, toekomstbestendige integratie van SCADA, DCS en PLC’s in jouw organisatie en bieden ondersteuning bij cybersecurity, compliance en 24/7 incident response. Neem contact op met IBgidsNL voor een vrijblijvende intake en ontdek welke oplossingen het beste passen bij jouw industriële processen.
Vind de juiste aanbieder via IBgidsNL. Ga naar Industry-Specific Solutions.Verrijk jouw kennis via IBgidsNL
Wat is de GDPR en wat betekent het voor Nederlandse bedrijven?
Wat is tweefactorauthenticatie (2FA) en waarom is het belangrijk voor cybersecurity?
Wat is de NIS-directive en wat betekent deze voor Nederlandse bedrijven?
Wat is een audit in cybersecurity en waarom is het belangrijk voor organisaties?
Wat is een DPO en wat is zijn rol binnen cybersecurity?
Wat is een Data Protection Impact Assessment (DPIA) en waarom is het belangrijk voor organisaties?
Wat is een privacybeleid en waarom is het belangrijk voor organisaties in het kader van AVG?
Wat is een auditor in de context van cybersecurity?
Wat is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en wat betekent deze voor Nederlandse bedrijven?
Wat houdt de Cyberbeveiligingswet in en wat betekent deze voor Nederlandse bedrijven?






