Wat is SCADA?
SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) is een systeem waarmee je op afstand industriële processen en machines kunt monitoren en aansturen. Het verzamelt, verwerkt en visualiseert meet- en regelsignalen van bijvoorbeeld windturbines, waterzuiveringsinstallaties of energiecentrales, en is cruciaal voor de aansturing en beveiliging van kritieke infrastructuur.
Hoe werkt SCADA?
SCADA-systemen bestaan uit een combinatie van hardware en software die sensoren, PLC's (Programmable Logic Controllers) en RTU's (Remote Terminal Units) verbinden met een centrale server of HMI (Human Machine Interface). De sensoren verzamelen data zoals temperatuur, druk of stroomsterkte, sturen deze via beveiligde netwerken naar de centrale SCADA-software, waar operators real-time inzicht krijgen en indien nodig processen kunnen bijsturen. In de Nederlandse industrie wordt SCADA vaak gekoppeld aan OT-netwerken (Operational Technology), waarbij cybersecurity-maatregelen essentieel zijn om sabotage of datalekken te voorkomen.
Belangrijkste kenmerken en verschillen
Belangrijke kenmerken van SCADA zijn schaalbaarheid, real-time monitoring, remote control, alarmfuncties en uitgebreide logging. Verschillen tussen SCADA-oplossingen zitten vooral in de mate van integratie met bestaande IT/OT-systemen, de ondersteuning van open standaarden (zoals OPC UA), de mate van cybersecurity (denk aan encryptie en toegangsbeheer), en de mogelijkheid tot cloud-integratie. Bekende SCADA-leveranciers in Nederland zijn Siemens (WinCC), Schneider Electric (EcoStruxure), GE Digital (iFIX) en ABB (System 800xA), elk met eigen sterke punten op het gebied van gebruiksvriendelijkheid, beveiliging en schaalbaarheid.
Kosten en prijsstructuur
De kosten voor SCADA-systemen variëren sterk afhankelijk van de omvang van het project, het aantal te monitoren objecten en de gewenste functionaliteiten. Licentiekosten voor SCADA-software starten bij enkele duizenden euro's per jaar voor kleine installaties, maar kunnen bij grootschalige industriële omgevingen oplopen tot honderdduizenden euro's. Daarnaast moet je rekening houden met implementatiekosten, hardware-investeringen (zoals PLC's/RTU's), jaarlijkse onderhoudscontracten en kosten voor cybersecurity-audits. In Nederland zijn er ook managed SCADA-diensten beschikbaar, waarbij kosten per maand of per asset worden berekend.
Implementatie-eisen
Voor een succesvolle SCADA-implementatie heb je betrouwbare netwerkinfrastructuur nodig (vaak gescheiden van het reguliere IT-netwerk), compatibele sensoren/PLC's/RTU's, voldoende servercapaciteit en een veilige HMI-omgeving. Cybersecurity is hierbij cruciaal: denk aan netwerksegmentatie, sterke authenticatie, encryptie van dataverkeer en regelmatige software-updates. Nederlandse bedrijven moeten daarnaast rekening houden met compliance-eisen uit de Wbni (Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen) als hun SCADA-systemen onderdeel zijn van vitale infrastructuur.
Hoe kies je de juiste aanbieder?
Kies een SCADA-aanbieder op basis van ervaring in jouw sector (bijvoorbeeld energie, water of productie), ondersteuning voor Nederlandse regelgeving, bewezen securitymaatregelen en integratiemogelijkheden met bestaande OT/IT-systemen. Vraag naar referentieprojecten in Nederland, check of de leverancier gecertificeerd is voor relevante standaarden (zoals IEC 62443) en beoordeel de support- en updatecyclus. Let ook op de flexibiliteit om toekomstige uitbreidingen of cloud-integraties mogelijk te maken.
Implementatie en ondersteuning
Via IBgidsNL vind je gespecialiseerde partners voor SCADA-implementatie en -ondersteuning die ervaring hebben met Nederlandse industriële omgevingen en cybersecurity-eisen. Neem direct contact op met IBgidsNL voor een vrijblijvende intake of adviesgesprek over veilige SCADA-oplossingen die voldoen aan alle relevante wet- en regelgeving. Vind de juiste aanbieder via IBgidsNL. Ga naar Industry-Specific Solutions.